۱۲ نوع رایج مدل کسب و کار استارتاپ های سلامت دیجیتال
برخی از انواع مدل های کسب و کاری که در میان استارتاپ های سلامت دیجیتال رایج است به همراه نمونه‌ای از استارتاپ‌هایی که از این مدل استفاده می‌کنند در ادامه معرفی شده‌اند.
1. مدل ثبت نامی – Subscription
در مدل ثبت‌نامی کابر امکان استفاده از خدمات را برای مدت مشخصی به عنوان مثال چند هفته، ماه یا سال دریافت می‌کند. این مدل زمانی که هزینه جذب مشتری زیاد است بسیار کارآمد خواهد بود. مدل ثبت‌نامی در میان استارتاپ‌های سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزشی بسیار رایج است. برخی از استارتاپ‌هایی که از این مدل استفاده می‌کنند از قرار زیر هستند.
استارتاپ کوربو هلث – Kurbo Health
کوربو هلث پلتفرم کوچینگ شخصی برای کاهش و کنترل وزن در کودکان است. در کوربو پس از انتخاب یک مربی براساس نیازها و وضعیت کودک، هدف‌گذاری واقع‌بینانه و قابل دستیابی انجام می‌شود. پس از آن با استفاده از اپلیکیشن موبایل که با تکنیک چراغ راهنمایی طراحی شده است، وضعیت تغذیه و فعالیت جسمانی ثبت می‌شود. در انتهای هر هفته مربی با ایشان پیشرفت و وضعیت آن هفته را بررسی و پیشنهادات عملیاتی ارائه می‌دهد.
استارتاپ آیرا – Aira Tech Corp
آیرا به افراد نابینا یا کم‌بینا امکان فهمیدن دنیای قابل دیده شدن اطرافشان را می‌دهد. در واقع کاربر آیرا در هر زمان و هر مکانی می‌تواند به یک مامور آموزش دیده از طریق موبایل خود متصل شود و فیلم دوربین موبایل را به طور زنده برای او ارسال نماید تا هر آنچه دیده می‌شود را برای وی توضیح دهد و راهنمایی‌های لازم را نیز بکند.
2. مدل بسته بندی – Bundling
در مدل بسته بندی، خدمات و محصولات مرتبط در قالب یک بسته به مشتری ارائه می‌شود. این مدل نیازهای مشتری در یک زمینه را حل می‌کند و در نتیجه باعث تسهیل دسترسی وی می‌گردد. این مدل برای خدمات زیبایی، مراقبت پوست و مکمل‌های غذایی و ویتامین‌ها متداول است. برخی از استارتاپ‌هایی که از مدل کسب و کار بسته بندی استفاده می‌کنند در ادامه معرفی شده‌اند.
استارتاپ کرولوگی – Curology
استارتاپ کرولوگی برای درمان آکنه و مراقبت از پوست داروهای شخصی‌سازی شده تجویز و برای مشتریان خود ارسال می‌کند. خدمات کرولوگی با قیمت پائین‌تر از ویزیت یک متخصص و به صورت مشاوره آنلاین با دریافت عکس‌های فرد انجام می‌شود.
استارتاپ هینت ام‌دی – HintMD
استارتاپ هینت ام‌دی برنامه‌ای برای زیباتر شدن به مشتریان خود ارائه می‌دهد. این برنامه توسط متخصص زیبایی کاملا شخصی‌سازی شده می‌گردد. پس از آن هینت ام‌دی همه نیازهای مشتری از جمله خدمات تخصصی، ویزیت متخصص و حتی محصولاتی که باید مصرف کند را در قالب یک بسته عضویت ماهیانه به وی ارائه می‌دهد.
3. مدل فروش مستقیم – Direct Sell
در مدل فروش مستقیم، تولیدکننده واسطه‌های فروش را حذف می‌کند و خود، مستقیم اقدام به فروش محصول یا خدمت می‌کند. این مدل کسب و کار در استارتاپ های سلامت دیجیتال کمتر نیاز می‌باشد چون ماهیت خدمات سلامت دیجیتال اغلب به خودی خود بی‌واسطه است و استارتاپ ها می‌توانند مستقیم به مشتری برسند. ولی برخی استارتاپ‌ها مدل‌ها قدیمی را از این طریق برهم می‌زنند. یکی از نمونه‌های مدل فروش مستقیم از قرار زیر است.
استارتاپ 23 و من – 23andMe
استارتاپ ۲۳ومن دو بسته خدماتی برای آزمایش ژنتیک ارائه می‌دهد. یک بسته که به قیمت ۹۹ دلار به فروش می‌رسد فقط گزارش شجره‌نامه خانوادگی را شامل می‌شود و بسته دیگر که قیمت آن ۱۹۹ دلار است علاوه بر شجره‌نامه شامل گزارشات وضعیت سلامت، ریسک‌های ژنتیکی، وضعیت ناقل بودن برای برخی ژن‌های بیماری‌زا و همچنین ژن‌هایی مانند رنگ مو و چشم و حتی ترس از ارتفاع نیز می‌باشد. برای انجام این آزمایش فقط کافی است مقداری از بزاق خود را در ظرف نمونه‌گیری مخصوصی بریزید و با پست ارسال کنید.
4. مدل دسترسی اندک – Low Touch
در مدل دسترسی اندک با کم کردن بخشی از خدمات باعث کاهش هزینه‌ها می‌شوند. به عنوان مثال با کاهش بخشی که نیازمند خدمات انسانی یا نیروی کار است هزینه‌های این خدمت از دوش مشتری برداشته می‌شود. بسیاری از کسب و کارهای پزشکی از راه دور با این مدل، هزینه‌های بیماران و سیستم سلامت را کاهش می‌دهند. یکی از نمونه استارتاپ‌هایی که از مدل دسترسی اندک استفاده می‌کند از قرار زیر است.
استارتاپ کیپس – keeps
استارتاپ کیپس به آقایان کمک می‌کند که موهای خود را حفظ کنند. کیپس تمامی خدمات لازم در این زمینه را از تشخیص توسط متخصص تا دریافت درمان مقرون به صرفه و پشتیبانی‌های آموزشی ارائه می‌دهد.
5. مدل طعمه و شکار – Razor Blade
در مدل طعمه و شکار که همچنین به نام تیغ ریش‌تراش شناخته می‌شود، محصول اصلی که حاشیه سود بالایی دارد با قیمت کم یا حتی رایگان به مشتریان ارائه می‌گردد ولی خدمات یا محصولات جانبی را که حاشیه سود کمتری دارند در تعداد بیشتری به فروش برسانند. در سلامت دیجیتال این مدل در برخی از استارتاپ‌هایی دیده می‌شود که یک گجت هوشمند را با قیمت پائین به همراه اپلیکیشنی که نیازمند خرید اشتراک است ارائه می‌دهند. نمونه‌هایی از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از مدل کسب و کار طعمه و شکار استفاده می‌کنند از قرار زیر هستند.
استارتاپ اومادا – Omada
استارتاپ اومادا با استفاده از علم روز رفتارشناسی، برنامه‌ای دقیق برای زندگی سالم و تغییر رفتارهای ناسالم را به صورت مجازی ارائه می‌دهد. اومادا خدمات خود را با هدف پیشگیری از بیماری‌های مزمن به خصوص بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی ارائه می‌کند. با ورود به اومادا یک ترازوی دیجیتال در اختیار شما قرار داده می‌شود تا بتوانید وزن خود را پایش کنید.
استارتاپ هلیکس – Helix
استارتاپ هلیکس تست ژنتیک را با قیمت بسیار پایین و در حدود ۵۰ دلار انجام می‌دهد. با خرید کیت تست دی‌ان‌ای از هلیکس، یک بسته برای جمع‌آوری نمونه بزاق برایتان ارسال می‌گردد و شما باید نمونه را تهیه و برای آزمایشگاه هلیکس ارسال نمایید. هلیکس با شرکای خارجی بسیاری برای تحلیل و آنالیز اطلاعات ژنتیکی همکاری می‌کند. درآمدزایی هلیکس نیز علاوه بر انجام تست بر ارائه تحلیل‌ها و خدمات ارزش افزوده به شرکای خود بنا شده است.
6. مدل طعمه و شکار معکوس – Reverse Razor Blade
در مدل طعمه و شکار معکوس دقیقا برعکس مدل طعمه و شکار، محصول با حاشیه سود پائین به صورت زیر قیمت به فروش می‌رسد تا محصول با حاشیه سود بالا بیشتر به فروش برسد. استارتاپ های سلامت دیجیتال که از این مدل کسب و کار استفاده می‌کنند به عنوان مثال اپلیکیشن‌های رایگان یا ارزان قیمتی را برای گجت های هوشمند تولیدی خود ارائه می‌دهند تا مشتریان این اپلیکیشن‌ها ترغیب به خرید گجت های هوشمند شوند. چند نمونه از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از مدل طعمه و شکار معکوس استفاده می‌کنند از قرار زیر هستند.
استارتاپ گلوکو – Glooko
شرکت گلوکو ماموریت خود را آسان نمودن مدیریت دیابت قرار داده است. در همین راستا این استارتاپ محصولات، اپلیکیشن موبایل گلوکو، کابل MeterSync برای iOS و اندروید و پایشگر جمعیتی گلوکو را عرضه نموده است. اپلیکیشن موبایل کلوگو امکان ثبت و ذخیره اطلاعات مختلف از جمله قند خون، انسولین، فعالیت جسمانی، داده‌های بیومتریک، تغذیه و سایر اطلاعات سبک زندگی را دارد.
استارتاپ سنتینل – Sentinel
سنتینل یک پلتفرم مجازی برای پایش فشار خون است. روش کار به این صورت است که پزشک پس از تشخیص فشار خون بالا، بیمار خود را در پلتفرم سنتینل ثبت‌نام می‌کند و به طور روزانه اندازه‌گیری فشار خون از طریق اپلیکیشن به بیمار یادآوری می‌شود. بیمار می‌تواند از فشارسنج مچ‌بندی استفاده و به این صورت اطلاعات به صورت اتوماتیک وارد پلتفرم می‌شود. پزشک هر زمان که بخواهد به اطلاعات و وضعیت بیمار خود دسترسی دارد و همچنین یک گزارش ماهیانه از وضعیت درمان وی دریافت می‌کند.
7. مدل شبکه کاربران – User Communities
در مدل شبکه کاربران، برخلاف شبکه‌های اجتماعی که از مدل تبلیغات یا فروش داده کسب درآمد می‌کنند، مشتریان در این مدل باید برای دسترسی به شبکه، هزینه پرداخت کنند یا شرایط ویژه‌ای برای ورود به شبکه اختصاصی نیاز است. اغلب در کنار این مدل، روش‌های درآمدی دیگری مانند تبلیغات یا فروش داده نیز وجود دارد. نمونه‌ای از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از مدل شبکه کاربران استفاده نموده از قرار زیر است.
استارتاپ داکسیمیتی – Doximity
داکسیمیتی کار خود را به عنوان شبکه اجتماعی پزشکان آغاز کرده بود و هدف خود را ایجاد ارتباط بین پزشکان و سایر ارائه‌دهندگان خدمات سلامت قرار داده بود. اکنون این استارتاپ علاوه بر اینکه شبکه‌ای از پزشکان و پرسنل بهداشتی‌درمانی دارد خدمات زیر را نیز به ایشان ارائه می‌نماید. ۱) دوره‌های آموزش مداوم پزشکی و ارائه گواهی‌ها به صورت آنلاین؛ ۲) ارسال فکس مطابق با قوانین حفظ حریم شخصی و ۳) شبکه کاریابی برای پرسنل بهداشتی درمانی.
8. مدل شخصی سازی – Customization
در مدل شخصی سازی، محصول یا خدمت با ایجاد ویژگی‌های اختصاصی برای مشتری با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. این مدل کسب و کار اکثرا برای محصولات و خدمات لوکس استفاده می‌شود. در میان استارتاپ های سلامت دیجیتال نیز، این مدل برای محصولات و خدماتی که حداقل در حال حاضر ضروری نیستند و لوکس محسوب می‌شوند متداول است. از جمله استارتاپ های سلامت دیجیتال که از این مدل استفاده کرده اریوال است.
استارتاپ اریوال – Arivale
استارتاپ اریوال راهکاری علمی و شخصی‌سازه شده برای دستیابی به سلامتی و دوری از بیماری‌ها ارائه می‌دهد. اریوال با استفاده از اطلاعاتی که از شما به دست می‌آورد برنامه‌ای شخصی‌سازی شده برای ارتقا و بهبود سلامتی به شما ارائه می‌دهد. همچنین مربیان اریوال در این راه همراه شما هستند و برای رسیدن به اهداف سلامتی‌تان به شما کمک می‌کنند. این استارتاپ در سال ۲۰۱۹ شکست خورد و فعالیت خود را متوقف کرد.
9. مدل تبلیغات و وابسته – Advertising and affiliate
دو مدل کسب و کار تبلیغات و وابسته در واقع دو مدل متختلف هستند ولی چون هر دو در واقع تبلیغات انجام می‌دهند ما آنها را در یک نوع معرفی کرده‌ایم. در مدل تبلیغات، اغلب یک محصول یا خدمت رایگان که مخاطب زیادی دارد برای انجام تبلیغات هزینه دریافت می‌کند. در مدل وابسته یا Affiliate Marketing بابت ارجاع و خرید مشتری کمیسیون دریافت می‌شود. دو نمونه از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از این مدل استفاده می‌کنند به این قرار است.
استارتاپ پیشنت پوئینت – Patient Point
استارتاپ پیشنت پوینت خدمات آموزش بیمار در بالین ارائه می‌دهد. این استارتاپ برای تمام محل‌های مختلف در مطب، کلینیک یا بیمارستان راهکارهای آموزشی دارد. از اتاق انتظار تا اتاق معاینات، پیشنت پوینت با ارائه محتواهای اختصاصی و قابل شخصی‌سازی شدن نیاز ارائه‌دهندگان خدمت برای آموزش بیمارانشان را رفع می‌کند. این استارتاپ با مدل کسب‌وکار نوآورانه خود و اضافه کردن شرکت‌های تجهیزات پزشکی و دارویی به مشتریان خود به عنوان اسپانسرهای محتواهای آموزشی، امکان ارائه خدمات رایگان به پزشکان و مراکز بهداشتی درمانی را فراهم نموده است.
استارتاپ آوت کام هلث – Outcome Health
آوت‌کام هلث محتوای اختصاصی آموزش بیمار را در قالب نمایشگرهای دیجیتال برای بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مطب‌ها تهیه و عرضه می‌کند. علاوه بر این، آموزش بیمار به صورت از راه دور نیز از خدمات دیگر این استارتاپ است. آوت‌کام هلث با دریافت تبلیغات از شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی، امکان ارائه خدمات با هزینه بسیار کم یا رایگان را برای مراکز بهداشتی درمانی امکان‌پذیر ساخته است.
10. مدل فریمیوم – Freemium
مدل فریمیوم یکی از رایج‌ترین مدل های کسب و کار در فضای اینترنت و اپلیکیشن ها است. در این مدل سطح پایه‌ای از خدمات به صورت رایگان ارائه می‌شود ولی برای دریافت خدمات بیشتر که اغلب پریمیوم نامیده می‌شود باید هزینه پرداخت کرد. مدل فریمیوم روش بسیار خوبی برای جذب مشتری بیشتر و مقیاس‌پذیر کردن کسب و کار است. یکی از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از مدل فریمیوم استفاده می‌کند از قرار زیر است.
استارتاپ لایف سام – Lifesum
لایف‌سام یک اپلیکشن پایشگر رژیم غذایی و فعالیت جسمانی است. این اپلیکیشن با جمع‌آوری داده‌های مختلف مربوط به سلامت و ارائه راهنمایی‌های کاربردی به فرد کمک می‌کند تا سبک زندگی سالمی داشته باشد و آن را حفظ کند. مدل درآمدی لایف‌سام فیریمیوم است. در اشتراک رایگان فقط امکان ثبت رژیم غذایی، فعالیت جسمانی و دسترسی به پایشگر عادت‌ها وجود دارد. سایر خدمات با حداقل ۳/۳۳ دلار در ماه قابل استفاده است.
11. مدل فروش داده – Data Selling
در مدل فروش داده اطلاعاتی که از کاربران به دست می‌آید در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر قرار می‌گیرد تا برای ارزیابی و تحلیل از آنها استفاده کنند. برای استفاده از این مدل فروش باید به مقدار قابل توجهی اطلاعات منحصر به فرد و مفید از کاربران دست پیدا کرد. دو نمونه از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از مدل فروش داده استفاده می‌کنند از قرار زیر است.
استارتاپ پیشنتز لایک می – patientslikeme
این استارتاپ شبکه‌ای برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مختلف ایجاد کرده تا بتوانند درباره بیماری یا وضعیت خود، داروها و تجربیاتشان با هم گفتگو کنند. استفاده از تمامی خدمات این استارتاپ برای کاربران آن رایگان است. استارتاپ پیشنتز لایک می از فروش اطلاعات سلامت کاربران به شرکت‌های دارویی، تجهیزات پزشکی، بیمه و خدمات پزشکی درآمد کسب می‌کند. البته تمام کاربران هنگام عضویت در وبسایت از این موضوع مطلع می‌شوند و رضایت دارند. تا کنون بیش از صد مقاله براساس داده‌های این وبسایت چاپ شده است.
استارتاپ فلت آیرون – Flatiron
فلت‌آیرون هلث تمام آنچه جامعه محققان و درمانگران سرطان به آن نیاز دارند را در یک پلتفرم ارائه می‌کند. پرونده الکترونیک پزشکی سامان‌دهی‌شده به پزشکان امکان می‌دهد به راحتی به تمام داده‌های بیماران دسترسی داشته باشند. پلتفرم همچنین براساس داده‌های ثبت‌شده، تحلیل‌های ارزشمندی در اختیار آنها می‌گذارد. فلت‌آیرون هلث به محققان اجازه می‌دهد در زمانی کوتاه، شرکت‌کنندگان مناسب برای کارآزمایی‌های بالینی سرطان را پیدا کنند. یا از داده‌های ثبت‌شده در پلتفرم برای تحقیقات استفاده کنند.
12. مدل بازار فروش – Marketplace
در مدل بازار فروش آنلاین، فروشندگان یا خدمات دهندگان مختلف در یک پلتفرم گردهم می‌آیند و برای جذب مشتریان با هم رقابت می‌کنند. استارتاپ، این پلتفرم را مدیریت می‌کند و اغلب با ارائه پیشنهادهایی مانند ارسال به موقع یا رایگان یا تضمین کیفیت، مشتریان را به پلتفرم جذب می‌کند. مدل بازار فروش آنلاین مانند سایر صنایع و فضای اینترنت در سلامت دیجیتال نیز رایج است. یک نمونه از استارتاپ های سلامت دیجیتال که از این مدل کسب و کار استفاده می‌کنند از قرار زیر است.
استارتاپ کِرلینکس – CareLinx
کِرلینکس بازار فروش ارائه‌دهندگان مراقبت‌های در منزل است. این پلتفرم به خانواده‌ها کمک می‌کند که بتوانند مناسب‌ترین فرد را که با نیازها و شرایط ایشان مطابقت دارد بیابند، استخدام کنند و امور مربوط به آن را مدیریت نمایند. این استارتاپ در حالی که هزینه مراقبت‌های در منزل را تا ۵۰ درصد نسبت به مراکز سنتی ارائه دهنده این خدمات کاهش داده است، توانسته حقوق ارائه‌دهندگان خدمت را افزایش دهد.